سیدهادی احمدی روئینی، مشاور معاونت میراث فرهنگی در یادداشتی نوشت: کمتر کشوری را می‌شناسیم که یک هفته را برای ارج نهادن به میراث فرهنگی، گرامی بدارد و تلاش کند تا تمام اجزای ملموس و ناملموس میراث خود را در جامعه به اشتراک بگذارد. در ایران این سنت زیبا، هر ساله در روزهای پایانی اردیبهشت و روزهای آغازین خرداد گرامی داشته می‌شود معمولاً هفته میراث‌فرهنگی متأثر از روز جهانی موزه‌ها و بن مایه شعار این روز است. که از حدود ۴۰ سال پیش همه ساله در ۱۸ یا ۱۹ می در تمام جهان با هدف جلب نظر آحاد جامعه به موزه و آگاهی بخشی به کارکردهای موزه برگزار می‌شود.
طبق گزارش ایکوم در سال گذشته بیش از ۳۷هزار موزه در ۱۵۸ کشور دنیا این رویداد را برگزار کردند که انتظار می‌رود این آمار امسال فراتر برود.
شعار و بن مایه امسال روز جهانی موزه‌ها، «پررنگ کردن نقش موزه‌ها در آموزش و تحقیق است.»
بن مایه‌ای که برگرفته از اهدف توسعه پایدار سازمان ملل است. تمرکز امسال این شعار بر اهدف شماره ۴ و ۹ سازمان ملل است که به ترتیب عبارتست از هدف ۴: «آموزش کیفیت محور؛ تضمین آموزش با کیفیت، فراگیر و عادلانه و ارتقای فرصت‌های یادگیری برابر و مادام العمر برای همه شهروندان» و هدف ۹: «صنعت، نوآوری و زیرساخت: ایجاد زیرساخت‌های انعطاف‌پذیر، ترویج صنعتی شدن پایدار و فراگیر و تقویت نوآوری.»
شورای بین‌المللی موزه‌ها از همه مردم دعوت کرده است تا از این پس آموزش را به گونه‌ای دیگر ببینند و آینده‌ای را تصور کنند که در آن دیگر مانعی برای به اشتراک گذاشتن دانش وجود ندارد. جایی که نوآوری با سنت درهم می‌آمیزد و یکی می‌شود.
ایکوم جهانی در تشریح بن‌مایه شعار امسال روز جهانی موزه‌ها از مردم می‌خواهد تا به یکدیگر بپیوندیم و موزه‌ها را کشف کنیم و با هم دنیایی آگاه‌تر و فراگیرتر بسازیم.
اگر چه متاسفانه موضوع آموزش (عمومی و اختصاصی) در کشور ما کمتر با میراث فرهنگی و موزه آمیخته شده، اما این فرصت و ظرفیت همواره وجود دارد و باید از این ظرفیت برای آموزش نسل‌های آتی بهره گرفته شود.
در حال حاضر موزه‌ها جایگاه رسمی و قابل قبولی در سیستم آموزش و پژوهش کشور ندارد و صرفاً مخاطب عام در جایگاه گردشگر و جستجوگر ایفای نقش می‌کنند به جز دانشجویان رشته‌های مرتبط با میراث فرهنگی، برای هیچ مقطع و رشته تحصیلی، هیچ برنامه، آموزش اجباری در موزه‌ها پیش بینی نشده و این در حالی است که موزه‌های ایران به جز در ایام خاص تعطیلات با درصد بسیار کمی از ظرفیتشان فعال هستند و تعداد زیادی از موزه‌ها در برخی از روزها بازدیدکنندگانی کمتر از کارکنانشان دارند. و همه این‌ها در شرایطی است که بازدید از موزه برای بسیاری از اقشار و سنین، رایگان، برای بسیاری با حداقل قیمت و برای سایرین بسیار ناچیز است.
در تعریف تخصصی، موزه‌ها صرفاً مکان‌های مسقف با ویترین و اشیای حفاظت شده نیستند و هر فضایی که برای معرفی، آموزش و نمایش یک موضوع مشخص به مخاطب مهیا شود در زمره موزه قرار می‌گیرد؛ چه با تعریف گسترده موزه و چه با تلقی جامعه از موزه به‌عنوان مکانی برای نمایش تاریخ و میراث فرهنگی ایران دارای هزاران موزه رسمی و غیررسمی است. بیش از ۸۰۰ موزه رسمی و بیش از ۳۵ هزار مکان تاریخی و هزاران هکتار از بافت‌های تاریخی شهری و روستایی و هزاران مکان تاریخی غیر ثبتی، ایران را به موزه‌ای عظیم تبدیل نموده که در تعاریف امروزی موزه، باید ایران را یکی از بزرگترین موزه مدرسه‌های دنیا تصور کنیم.
موزه مدرسه‌ای که متاسفانه تاکنون در نگاه سیاستگذاران و قانونگذاران و دست اندرکاران کلان کشور نیامده و این گروه آشنایی چندانی با ظرفیت‌های آن ندارند. شوربختانه، عدم آشنایی با این ظرفیت ضمن عدم بهره‌مندی نسل‌های پیامی از فرصت‌ها و عدم آشنایی شایسته شهروندان با تاریخ و پیشینه و تجربه‌های زیسته کشور، در طول هزاره‌ها، باعث زوال تدریجی میراث فرهنگی و در حاشیه قرار گرفتن این ثروت عظیم شده است.
شایسته است مدیران و سیاستگذاران محترم حوزه آموزش و فرهنگ با نگاهی متفاوت به موضوع موزه و میراث فرهنگی بنگرند و آنگونه که در ادبیات مترقی جهانی از آن یاد می‌شود، یک دانشگاه و مدرسه عمومی برای همه انگاشته شود و در مواردی در برنامه آموزش‌های اجباری قرار گیرد. همچنین به نظر می‌رسد باید برنامه‌های آشنایی با موزه میراث فرهنگی برای مهمترین مشاغل و اصناف کشور در دستور کار قرار گیرد تا همه تصمیم‌گیران، تصمیم سازان و مجریان کشور از سربازان وطن در هر لباس و درجه تا سیاست‌مداران و دیپلمات‌ها و از اهالی فرهنگ و رسانه تا مدیران توسعه و عمران کشور حداقل یک‌بار در ابتدای مأموریت‌های کاری یا آموزش‌های ضمن خدمت با جنبه‌های غرورآمیز و درس‌آموز میراث فرهنگی این مرزوبوم آشنا شوند.
در صورتی که در کنار تقویت وجهه آموزشی موزه‌ها برای کودکان، چنین رویکرد و جنبشی در کشور آغاز شود، می‌توان امیدوار بود که در میان مدت و بلندمدت، تاثیرات ملموس را در بسیاری از امورات کشور شاهد باشیم.
تجربه جهانی نشان داده است، معمارانی که در کودکی با میراث سرزمینشان آشنا شده‌اند، آثار فاخر معماری متناسب با آن سرزمین آفریده‌اند، اقتصاددانانی که با تاریخ و تجربه زیست در سرزمین آشنا بوده‌اند، راه حل‌های مناسب‌تری برای جامعه ارائه داده‌اند، سیاست مدارانی که با میراث و فرهنگ سرزمینشان بیشتر آشنا بوده‌اند، کشورشان را بهتر اداره کرده‌اند، مهندسان آشنا به میراث فرهنگی خلاقیت بیشتری در کارشان داشته‌اند.
دیپلمات‌هایی که با پیشینه ارتباطات کشورشان با جهان آشنایی کامل داشته‌اند. در پیشبرد مقتدرانه امور موفق‌تر بوده‌اند. و مدیران عمرانی که خوب میراث فرهنگی‌شان را شناخته‌اند، میراث فرهنگی را به جای مانع توسعه، محور توسعه قرار داده‌اند.
ضمن تبریک روز جهانی موزه‌ها و هفته میراث فرهنگی به همه همکارانم در سراسر کشور از همه هموطنان دعوت می‌کنیم به بهانه این هفته از نزدیک‌ترین موزه یا اثر تاریخی بازدید کنند؛ بازدید از آثار تاریخی و موزه‌ها و حفاظت از میراث و افتخار به گذشته غنی این سرزمین را به فرزندانشان بیاموزند.
انتهای پیام/
نظر شما